2003 yılından beri ekonomide ciddi bir iyileşme sağlanmazken, 2014'ten beri uygulanan fiili tek adam yönetimi döneminde fatura daha da ağırlaştı. İşsizlik hızla artarken, borçlar zirve yaptı.

CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak tarafından hazırlanan ekonomi raporu, 2014’ten bu yana süren fiili tek adam yönetiminin ülkeye ve yurttaşlara faturasını ortaya koydu. Rapora göre, işsizlikten halkın gelirine, enflasyondan borçlara birçok alanda ekonomi fiili 'tek adam' rejiminin olumsuz sonuçlarını ağır bir şekilde yaşıyor. Öztrak'a göre, ekonomiyi rayına oturtmak için 16 Nisan'daki referandumda halkın tek adam rejimine kuvvetli bir “Hayır” demesi gerekiyor.

Tek adam yönetimlerinin ülkelere huzur, barış ve istikrar getirmediğinin dünyadaki örneklerle net bir şekilde görüldüğünün hatırlatıldığı rapora göre “demokratik parlamenter rejimin bekleme odasına alındığı” iki yılı aşkın sürede ülke ekonomisinde yaşanan gelişmeler özetle şöyle:

Halkın cebi delindi

Türkiye’nin çok partili yaşama geçtiği 1946 ile 2014 arasında geçen dönemde parlamenter sistemde iş başına gelen 47 hükümetle ekonominin ortalama büyüme hızı yüzde 5,2 oldu. Parlamenter sistemin bekleme odasına alınıp, fiili tek adam yönetimi uygulanan 2015 ve 2016’da ise ekonominin ortalama büyüme hızı, yapılan makyaja rağmen, yüzde 4,5’e düştü. Milli gelir parlamenter sistemle geçen 1946 ile 2014 arasında her yıl ortalama 13,6 milyar dolar artarken, fiili tek adam yönetiminde geçen son iki yılda milli gelir toplamda 78 milyar dolar, yılda 39 milyar dolar geriledi. Böylece 2014’te 12 bin 112 dolar olan kişi başı gelir, 2016’da 10 bin 807 dolara düştü. Fiili tek adam yönetimi her bir vatandaşın cebinden 1305 doları çekip aldı.

İşsizler ordusu büyüdü

Fiili tek adam yönetiminden önceki 31 yılda iş başına 17 hükümetin geldiği hatırlatılan raporda, bu dönemde ortalama yüzde 9,3 olan işsizliğin, fiili tek adam yönetiminde geçen son iki yılda yeniden çift haneye çıktığına işaret edildi. Fiili tek adam yönetiminde Türkiye’nin işsizler ordusuna yüz binlerce kişi eklendi. İşsiz sayısı 2014 Ağustos ayından 2016 sonuna kadarki dönemde 763 bin kişi artarak 3,7 milyon sınırını aştı. Fiili tek adam yönetiminden önceki 31 yılda işsiz sayısı yıllık ortalama 50 bin kişi artarken, fiili tek adamlık döneminde işsiz ordusuna her yıl katılanların sayısı neredeyse beşe katlanarak 239 bine çıktı.

Tek adam, çift haneli enflasyon

Geliri düşen, iş imkânı bulamayan yurttaşlar, bu dönemde bir taraftan da hayat pahalılığıyla baş etmeye çalıştı. Tek adam yönetimi çift haneli işsizliğin yanında, çift haneli enflasyon da getirdi. Nohut, mercimek, zeytinyağı, yumurta gibi gıdalardaki fiyat artışı yurttaşların cebini yaktı. Etin yanına yaklaşılmaz oldu, sofraya konan her 1 kg etin 316 gramı fiili tek adamlık hevesine kaptırıldı. Akaryakıt fiyatlarındaki artış nedeniyle yurttaşlar, otomobillerinin deposunu doldurmak için iki yıl önceye göre yüzde 23 daha fazla para ödedi.

Borç gırtlağı geçti

Fiili başkanlık yurttaşın ekonomisiyle birlikte ülkenin ekonomisini de sarstı. Dış borcun milli gelir içindeki payı fiili tek adam yönetiminde 4 puandan fazla artarak yüzde 47,2’ye çıktı. Türkiye’nin toplam borçluluğunu ifade eden ailelerin, şirketlerin ve kamunun borçlarının toplamı ise Türkiye’nin milli gelirini geçti.

Şirketler batağa saplandı

Şirketlerin net döviz borcu tek adam yönetiminde 22 milyar dolar artarak 200 milyar doları aştı. Fiili tek adam yönetiminde dolar kurundaki olağanüstü artış, şirketlere büyük fatura çıkardı. Başkanlık tartışmalarının gündeme getirildiği 11 Ekim 2016’da 3,06 TL olan dolar kuru Mart 2017 sonunda 3,64 TL’ye çıktı. Tartışmaların başladığı geçen Ekim ayından bu yana şirketlerin kur farkı zararı 117 milyar TL’ye ulaştı.

Kaynağı belirsiz para girişi zirvede

Ülkenin ve halkın parası pul olurken ülkeye giren “kaynağı belirsiz para” ise rekor kırdı. 1980 ile 2002 arasında Türkiye’ye kaynağı belirsiz para girişi toplamda 0 (sıfır) idi. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin görevde olduğu yıllarda ise kaynağı belirsiz para girişi 41,8 milyar dolara ulaştı. Bu kaynağı belirsiz paranın 21,4 milyar doları fiili tek adam yönetimindeki son iki yılda Türkiye’ye girdi.

***

Sofranın bereketi kaçmasın diye HAYIR!

Türkiye’nin gündemini esir alan tek adam yönetiminin ülkede huzur da bereket de bırakmadığının belirtildiği raporda, ekonomiyi sağlıklı bir büyüme zeminine yeniden oturtmak için ortak akla her zamankinden daha çok ihtiyaç duyulduğu vurgulandı. Bunun için 16 Nisan referandumunda tek adam yönetimine “Hayır” demek gerektiği ifade edilerek, “Milletin aşı, işi eksilmesin, sofraların bereketi kaçmasın diye HAYIR!” denildi.